Cyprus

Het eiland Cyprus ligt op het snijpunt van drie continenten, Europa, Azië en Afrika. Voor de Grieken was Cyprus het eiland van Aphrodite. De godin van liefde en schoonheid zou bij het eiland uit zee opgerezen zijn.

Steentijd

Cyprus is pas vanaf ca. 7000 v. Chr. bewoond. De eerste bewoners waren beoefenaars van landbouw en veeteelt met vaste woonplaatsen. Men kende nog geen aardewerk en metaal. Deze periode eindigde omstreeks 6000 v. Chr. Rond 4500 v. Chr. zijn er weer aanwijzingen voor bewoning. Deze mensen konden handgevormd aardewerk maken. Vanaf  3900 v. Chr. ging men koper gebruiken voor sieraden en gebruiksvoorwerpen als beitels en haken. 

Bronstijd

De Bronstijd begint omstreeks 2900 v. Chr. Het Griekse woord voor koper is kypros en vanaf de Bronstijd was Cyprus een belangrijke leverancier van dit bestanddeel van brons, hetgeen ook veel heeft bijgedragen aan de welvaart. Een nieuw soort rood-gepolijst aardewerk kwam in gebruik waarvan het oppervlak met ingekraste motieven was versierd. Vazen in de vorm van een dier waren populair (APM06314).
Vanaf 1900 v. Chr. werd er zoveel koper gewonnen dat het geëxporteerd werd. Naast het rood-gepolijste aardewerk is wit aardewerk met donkere motieven kenmerkend voor deze periode. Ook dit aardewerk werd vaak uitgevoerd met plastische ornamenten of in de vorm van een dier.
Op Kreta en in Griekenland ontstonden in het 2de millennium v. Chr. de Minoïsche en Myceense beschavingen. De Myceners die een grote behoefte aan brons hadden, importeerden dat uit Cyprus en brachten in ruil hiervoor onder meer hun eigen aardewerk.

Zeevolken

Cyprus bleef ook nauwe contacten onderhouden met het oosten. Uit Syrië nam men een nieuw type vruchtbaarheidsgodin over, een staande vrouw met haar handen onder haar borsten (APM15697). In de latere 13de en 12de eeuw v. Chr. werd de rust in het oostelijk deel van de Middellandse Zee verstoord door de zogenaamde Zeevolken die de kusten teisterden. De Myceense beschaving ging ten onder en veel Myceners vluchtten naar Cyprus. In de 9de eeuw v. Chr. vestigden de Phoeniciërs zich aan de zuidkust.

IJzertijd

Vanaf 1000 v. Chr. wist men ook ijzer goed te bewerken en de welvaart nam weer toe, zoals blijkt uit rijke grafvondsten. Cyprus werd verdeeld in een aantal kleine koninkrijken rond een stad. Toen Assyrië een belangrijke macht in het oosten werd, betuigden verschillende koningen op Cyprus hun onderdanigheid aan Assyrië. Daarna kwam het eiland onder Egyptisch bestuur en tenslotte in 545 v. Chr. onder de Perzen.
Hoewel het uiteindelijk onder Perzisch gezag bleef, had de Oost-Griekse kunst (van de Griekse eilanden en de Ionische kust, de huidige Turkse westkust) grote invloed. Dat is vooral te zien in de beeldhouwkunst en de aardewerken beeldjes

Grieken en Romeinen

Met de overwinning van Alexander de Grote op de Perzen in 333-332 v. Chr. kwam er een einde aan de Perzische overheersing. Uiteindelijk viel het eiland toe aan Ptolemaeus, de koning van Egypte (APM13072). In 58 v. Chr. kwam Cyprus onder Romeins bewind en in 30 v. Chr., na de val van Cleopatra, werd het een Romeinse provincie. Bij de deling van het Romeinse Rijk in 395 n. Chr. komt Cyprus bij het Oost-Romeinse Rijk. Daarmee eindigt de oudheid op het eiland en begint de Byzantijnse periode.

  • Cyprus, Aphrodites rots.

xtf_query: 
keyword=cyprus&type=RE

Objecten bij dit verhaal