5 
en revolutionnaire stoutmoedigheid heeft veroorzaakt, dat 
Karl Marx thans, twee mens chenleef tij den na den aanvang 
van zijn openbaar optreden, veel meer macht over ons heeft 
dan toen hij nog onder de levenden verkeerde. 
Trachten wij ons het wezen der historische daad van 
dezen wonderbaren man duidelijk te maken, dan kan zie 
wellicht het best worden gekarakteriseerd door haar te 
kenschetsen als het werk der samenvatting van1 ver- 
schillende, vaak schijnbaar tegengestelde gebieden tot een 
hoogere eenheid: samenvatting van natuur- en geestesweten- 
schap, van Engelsen, Fransch en Duitsch denken, van 
arbeidersbeweging en socialisme, van theorie en practijk. 
Dat hem dit alles gelukte, dat hij met ongeëvenaarde veel- 
omvattendheid al deze gebieden niet slechts kende, doch 
beheerschte tot het meesterlijke toe, dat maakte het Karl 
Marx mogelijk, zijn geweldige historische daad te volvoeren, 
die op de laatste tientallen jaren der 19de eeuw en de eerste 
der 20ste haar stempel drukt. 
2.   DE SAMENVATTING VAN NATUUR- EN GEESTES- 
WETENSCHAP. 
Den grondslag van al het werken van Karl Marx vormt 
zijn theoretische arbeid. Dezen moeten wij1 allereerst be- 
schouwen. Maar juist dit levert voor een populaire uiteen- 
zetting bijzondere moeilijkheden op. Het zal ons hopelijk 
gelukken deze. te overwinnen, hoewel wij ons tot eenigle 
aanduidingen moeten beperken. In elk gteval zullen de 
punten, die wij daarna behandelen, zonder meer gemakkelijk 
te begrijpen zijn. De lezer behoeft zich dus door eenige, 
moeite, die de volgende bladzijden hem geven, niet ervan 
te laten afschrikken zich er door heen te wierken naar de 
-latere. 
Men deelt de wetenschappen in twee groote gebieden: 
de-natuurwetenschap pen, die de wetten trachten 
op te sporen van de bewegingen der levenlooze en levende 
lichamen en de geesteswetenschappen, die eigen- 
lijk ten onrechte zoo genoemd worden: immers voor zoover 
de geest als uiting van een afzonderlijk lichaam optreedt, 
wordt hij door de natuurwetenschappen onderzocht. De 
psychologie, de zielkunde, wordt geheel volgens natuur-